بی گمان عامه ی افراد با خود فکر میکنند که شهادت شهود و شهادتنامه اعتبار یکسانی دارند لکن در علم حقوق این دو موضوع دو امر مستقل تلقی و ارزش اثباتی آن ها نیز به هیچ وجه یکسان نمی باشد. وفق ماده 1258 قانون مدنی شهادت شهود یکی از ادله اثباتی است که در مواد 1309 الی 13220 به شیوه اثباتی آن پرداخته شده است.
نکته ایی که بایستی بدان توجه نمود تفاوت ادله ی اثبات دعوی با دلیل است، وفق ماده ی 194 قانون آئین دادرسی در دادگاه های عمومی و انقلاب دلیل عبارت از امری است که اصحاب دعوا برای اثبات یا دفاع از دعوا به آن استناد مینماید و تشخیص میزان اعتبار آن با قاضی است در حالیکه ادله ی اثبات دعوی وفق ماده ی 1258 مقید به: 1-اقرار 2-اسناد کتبی 3-شهادت 4-امارات 5-قسم است و میزان اعتبار آن بر فرض مصون ماندن از ایرادات جعل و انکار و تردید به تشخیص قانون است و نه قاضی به عبارتی شهادت نامه جز ادله اثباتی نیست بلکه میتوان آن را جز وسایل اثباتی دانست به عبارتی تشخیص این امر که آیا شهادت شهود مثبت ادعا است یا خیر با دادگاه است.
به طور مثال ممکن است شخصی در دادگاه ادعای اعسار از هزینه ی دادرسی را مطرح نماید؛ وفق مقررات بایستی حداقل دو مرد با رعایت مقررات قانونی آمادگی خود را جهت شهادت شهود اعلام و در دادگاه حاضر شوند با این اوصاف بازهم قاضی پرونده اختیار آن را دارد که حکم به رد دعوی مبنی بر اعسار از هزینه ی دادرسی نماید چرا که ممکن است قاضی از این حیث مدارک خواهان را جهت اثبات کافی نداند و گواهی گواهان مقید به قطع و یقین نیست در حالیکه اگر شهادت باشد یکی از ادله به حساب می آید و اگر خدشه ایی بدان مترتب نگردد و وفق مقررات باشد قاضی مکلف است وفق مقررات حکم شایسته صادر نماید.
تنظیم کننده: واحد حقوقی گروه یثربی