مفاصا حساب در بیمه
در متن زیر قراردادهای مورد نظر در سه قسمت به صورت مقاله ذکر شده و برای هر قسمت به طور مفصل، راهکار و نحوه محاسبه مفاصا حساب توضیح داده شده است.
درانواع قراردادها روش محاسبه مفاصا حساب تامین اجتماعی به شرح زیر می باشد
قراردادهای منعقد شده شامل ماده 38 قانون تامین اجتماعی از نظر نحوه کسب حق بیمه به سه میزان تقسیم می گردند:
قسمت اول : قراردادهای شامل ضوابط طرح های عمرانی
قسمت دوم : قراردادهای غیر عمرانی
قسمت سوم: موارد خاص قراردادهای غیر عمرانی
بخش اول : قراردادهای که شامل ضوابط طرح های عمرانی
الف) شرایط لازم
برطبق مصوبات 129 و 143 شورایعالی سازمان تامین اجتماعی قراردادهای منعقد شده شامل قانون های طرح های عمرانی معلق میشوند که دارای دو شرایط زیر می باشند.
1- قرارداد می تواند براساس لیست بهاء پایه اولیه سازمان مدیریت و برنامه ریزی (قراردادهای پیمانکاری یا واگذارنده کار) یا به شکل سازمان مورد نظر (قراردادهای مشاورهای هر سازمان ) منعقد شده باشد.
2- کل یا بخشی از بودجه عملیات عمرانی از جای اعتبارات مشخص عمرانی دولت (منطقه ای ،استانی اعتبارات ملی ) تامین و تهیه شده باشد.
ب) منابع حق بیمه پیمان های طرحهای عمرانی
منابع حق بیمه تمام قراردادهای مقررات طرح های عمرانی و واجد شرایط براساس مصوبات 143 و 129 شورایعالی تامین اجتماعی از تاریخ 16/4/1363 به بعد به توصیف زیر میباشد :
1- قراردادهای مشاورهای
حق بیمه قراردادهای مشاورهای قطعاً 14% کارکرد ناخالص بعلاوه 1/6% برای حق بیمه بیکاری که سرجمع به میزان 15/6% کارکرد ناخالص می باشد (سهم مهندس مشاور 3/6 درصد و سهم کارفرما 12 درصد)
2- قراردادهای پیمانکاری (عملیات اجرایی)
حق بیمه قراردادهای اجرایی به صورت مقطوع 6% کارکرد ناخالص به اضافه 0.6% بعنوان حق بیمه بیکاری که سر جمع ناخالص کاکرد به میزان 6/6% می باشد (سهم کارفرما 5% و سهم پیمانکار 1/6% ).
3 - حق بیمه تمام قراردادهای مشاورهای که قبل از تاریخ ذکر شده
تمام قراردادهایی که قبل از 16/4/1363 شروع و بعد از آن خاتمه پیدا کرده است در مورد قراردادهای پیمانکاری (اجرایی) و بر اساس حسابرسی از دفاتر قانونی به ماخذ 3/2 % محاسبه انجام می شود .
4- حق بیمه بیکاری از تاریخ 6/5/1369 به توصیف درج شده در مورد اول و دوم محاسبه می شود.
5- بر اساس مصوبه به تاریخ 18/5/1366 شورایعالی تامین اجتماعی مادامی که پیمانکاران که مجری قراردادهای شامل طرح های عمرانی میباشند قسمتی از اجرای عملیات مبحث قرارداد را طی قراردادی به پیمانکاران فرعی واگذار مینمایند، همچنین اگر حق بیمه های که مربوط به قرار داد اصلی میباشد، بر اساس ناخالص کل کارکرد قرارداد پرداخت شود در این حالت حق بیمه های بابت قرار دادی که با پیمانکار فرعی منعقد شد مطالبه و اخذ نخواهد شد .
ج) مجوزهای خاص و استثناء
حق بیمه قراردادهای مشاورهای و پیمانکاری همچنین قرار دادهای هموار سازی و آماده سازی اراضی وزارت مسکن و شهر سازی، قراردادهای ساختمانی شرکت مخابرات ایران، طرح های عمرانی سازمان صنایع دفاع، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و قراردادهای سازمان تامین اجتماعی با واگذارنده کار یا پیمانکاران مادامی که براساس فهرست مشخص و شفاف در قوانین سازمان مدیریت و برنامه ریزی منعقد شده باشد بر اساس مصوبات 143 و 129 شورایعالی تامین اجتماعی محاسبه می شود .
مجموعه شرکت های یثربی
قسمت دوم : قراردادهای منعقد شده غیر عمرانی
تمامی قراردادهای بیمه فاقد شرایط ذکر شده در قسمت طرحهای
عمرانی و قراردادهای غیر عمرانی تلقی می شود.
منابع و نحوه محاسبه قراردادهای حق بیمه غیر عمرانی با
توجه به تصویبات شورایعالی تامین اجتماعی به تفسیر زیر میباشد:
1)
قرار دادهای بسته
شده قبل از تاریخ 24/1/1370
حق بیمه قراردادهای سابقالذکر براساس ضرایب دستمزدی که تعین آن با توجه
به نوع عملیات قرارداد وروش تهیه صالح (توسط واگذارنده کار و یا پیمانکار ) مشخص
شده است با استفاده از فرمول زیر وبه کاربردن ضریب مربوطه بدست آمده و نوع عملیات
قرارداد محاسبه می شود.
"%27 ×ضریب دستمزد عملیات
قرارداد × کل نا خالص کارکرد = حق بیمه قرارداد"
برای احتساب و محاسبه حق بیمه قراردادهایی که قسمتی از مصالح توسط
کارفرما و قسمتی توسط پیمانکار تنظیم وتهیه شده است با افضافه کردن قیمت مصالح
واگذاری به پیمانکار، به مبلغ غیرخالص تمام کارکرد از ضریب دستمزد وابسته به ستون مصالح در مسئولیت پیمانکاربنا بر نوع عملیات قرارداد استفاده
می شود.
2) قرار دادهای بسته شده از تاریخ 24/1/1370 به بعد:
3) به سبب مصوبات به تاریخ /1/1370 و 7/9/1373 شواریعالی تامین اجتماعی مراجع
واحدی مانند طرحهای عمرانی برای محاسبه
قراردادهای غیر عمرانی لحاظ شده است، که این موضوع تمهیدات زیادی را در جهت مخبر
کردن پیمانکار و کارفرما از اندازه و میزان حق بیمه قرارداد و همچنین مشخص نمودن و
وصول حق بیمه و صدور مفاصا حساب پیمانکاران گردآمده است . به استناد مصوبه به تاریخ
24/1/1370 قراردادهای حق بیمه پیمانکاری و مهندسین مشاور از تاریخ ذکر شده
به بعد برقرار شده و با توجه به تعهد دوجانب و روش اجرای کار به ترتیب موارد زیر
محاسبه می شود:
1-2 حق بیمه قراردادهایی که در اعمال و یا اجرای آنها هزینه و تهیه مصالح و
مواد مصرفی کلا بعهده پیمانکار میباشد و
یا اینکه موضوع قرارداد پیرامون ارائه خدمات بوده و نوع کارموجب شده که کلا کار به
صورت مکانیکی انجام شود به ماخذ 7% ناخالص
کل کارکرده اضافه میشود که یک نهم آن بعنوان حق بیمه بیکاری می باشد.
2-2 حق بیمه تمام قراردادهای که غیر مکانیکی است و به صورت خدماتی و
دستمزدی میباشد و یا امکانات و تجهیزات مکانیکی به توسط کارفرما تهیه شده ودر نهایت
به صورت رایگان در اختیار پیمانکار قرار داده می شود که به ماخذ 15% کارکرد نا خالص، به علاوه یک نهم آن بعنوان حق
بیمه بیماری اختصاص داده میشود.
3-2 در مواردی که تهیه قسمتی از هزینه مصالح به عهده پیمانکار و
قسمتی از هزینه به عهده واگذارنده کار میباشد، مقدار ارزش مصالح سپرده شده به
پیمانکار به ناخالص کل کارکرد اضافه میشود و سپس حق بیمه بر اساس بند 1-2 محاسبه
می شود.
4-2 قیمیت و ارزش تجهیزات وارد شده از خارج از کشور که پیمانکاران از روش افتتاح
اعتبار خریداری می نمایند که شامل کسر حق بیمه نمیباشد، وهمچنین قیمت مصالح مواد
اولیه منحصر، اختصاصی تاسیسات و آسانسور، آهن آلات، ماشین آلات، در تهیه قراداد
های سوله سازی که این قرار داد توسط واگذارندگان کار و یا پیمانکاران انجام میشود، درقراردادهای دوخت
ودوز پارچه، در قراردادهای آسفالت خیابانها و جاده سازی و محوطهها آسفالت، کف
پوش و موکت و کابینت در حالتی که توسط کارفرما تهیه شود و به صورت رایگان تحویل به
پیمانکار داده شود و بعنوان مصالح مواد اولیه واگذاری برداشت نشده و لذا قیمت آنها
به کارکرد کل اضافه نمیشود .
5-2 در موردهایی که موضوع قرارداد عرضه خدمات بوده است و بسته به نوع کار
که ایجاب مینماید قسمتی از عملیات کاربه صورت مکانیکی " با ماشین آلات
مکانیکی، وسایل متعلق به پیمانکار " و قسمتی از کار به صورت دستی انجام گیرد
در صورت بخش درصد حق بیمه مکانیکی به ماخذ 7% و درصد حق بیمه بخش دستی به ماخذ 15%
به علاوه یک نهم بابت بیمه بیکاری محاسبه میشود.
6-2 در موردهایی که ابزار مکانیکی و وسایل آن، توسط واگذارنده کار یا
پیمانکار تهیه میشود در صورتی که حتی کرایه هم دریافت نکرده و در واقع به صورت
رایگان بوده و در اختیار پیمانکار قرار میگیرد، در این حالت این عملیاتها
دستمزدی محسوب میشود و حق بیمهی آن کلا به ماخذ 15% به علاوه یک نهم آن بابت
بیمه بیکاری محاسبه خواهد شد .
7-2 در موردهایی که واگذارنده کار یا پیمانکاراصلی قسمتی از عملیات پروژه
را با بستن قرار داد به پیمانکاران فرعی تفویض نماید حق بیمه قراردادهای
واگذارنده کار یا پیمانکاران فرعی نیز با توجه به پیمان و تعهدات دو طرف نوشته شده
در پیمان برحسب ضوابط محاسبه و حصول خواهد شد و همچنین در صورت عرضه مفاصا حساب
پیمانکاران فرعی در هنگام محاسبه حق بیمه پیمانکار اصلی که معادل کارکرد
پیمانکاران فرعی، مفاصا حساب داشتهاند از کارکرد پیمانکار اصلی کم می شود .
8-2 آن گروه از سازمانها و نهادها و وزارتخانههایی که پرسنل
آنها شامل قانون حمایتی خاصی بغیراز تامین
اجتماعی می باشند در
صورتی که با بستن قرارداد با موسسات دیگر، سازمانها و وزارتخانه ها اقدام به انجام کارها به صورت پیمانکاری نمایند،
چنانچه کارهای موضوع قرارداد به وسیلهی کارکنان رسمی آنها که شامل قانون حمایتی
خاص میباشند و یا این کارها توسط کارکنان روزمزد و قراردادی انجام بگیرد و لیست حق
بیمه تمام کارکنان اعم از روز مزد و غیر رسمی مشاغل در اجرای قرار دادبسته شده
را به سازمان ارائه و پرداخت نمایند.
چنانچه پیمانکارها بدهی به سازمان نداشته باشند مفاصا حساب قرارداد آنها صدور میگردد. لذا
بدیهی است واگذارنده کار متعهد به رعایت ماده 38 قانون تامین اجتماعی در مورد این دسته
از پیمانکاران می باشد.
بخش سوم: موارد خاص قراردادهای بیمه، غیر از عمرانی
الف) بیمه کارگذاران یا پیمانکارانی که دارای کارگاه تولیدی، در زمینه صنعتی و فنی می باشند
به مسبب مصوبه مورخ 7/9/1373 شورایعالی بیمه تامین اجتماعی روش کسب حق بیمه کارگذاران یا پیمانکارانی که کارگاه صنعتی، در زمینه تولیدی و فنی دارند و در این راستا ارتباط با بحث بیمه عملیات دارای قراردادهای منعقده میباشند و کارهای اجرایی پیمانکاران در کارگاه و فضای اختصاصی آنها انجام میشود و یا به عبارت دیگر موضوع بحث بیمه عملیات قرارداد به انعقاد رسیده به صورتی که تولیدات کارگاه های آنها باشد به توصیف زیر خواهد بود:
1- بیمه اشخاص حقوقی
در صورتی که بیمه پیمانکار و یا بیمه واگذارنده کار، شخص حقوقی باشد و دارای اسناد قانونی و دفاتر بوده و دفاتر آن حتماً تایید شده سازمان باشد در این صورت میتوان با وصول حق بیمه بر طبق گزارشات بازرسی شده از دفاتر قانونی آن، مفاصا حساب قرارداد صدور میگردد. در این راستا شعبه های سازمان تامین اجتماعی مکلفند به انجام کارهای بازرسی از دفاتر قانونی و این قبیل پیمانکاران را در تقدم قرار دهند.
1-1 اگر سازمان توانمند نباشد که به صورت سریع و در زمان مشخص شده از دفاتر قانونی پیمانکار بازرسی به عمل نماید و همچنین پیمانکار تعجیل داشته باشد،جهت دریافت مفاصا حساب، در این صورت میتوان گفت اگر پیمانکار مطابق محتویات در دفتر مرکزی و پرونده های مطالباتی کارگاهی مبرا از هر گونه بدهی حتمی بوده و یا اگر آن را پرداخت نماید و تعهدنامه مرکزی عاری از هرگونه بدهی حتمی بوده و یا آن را پرداخت نماید و دارای تعهدنام های بر اساس، برداشتن دفاتر قانونی و عرضه آن به سازمان و پرداخت حق بیمه بر اساس دفاتر قانونی که این دفاتر به امضاء را که به امضاء مجاز و مهر شخص حقوقی مهر شده به سازمان عرضه نماید در اینصورت صدور مفاصا حساب قرارداد بدون مانع خواهد بود.
1-2 در وضعیت هایی که پیمانکار یا واگذارنده کار در ارائه دفاتر قانونی به سازمان به مشکل برخورده و یا مورد تائید سازمان قرار نگرفته، یا فاقد دفاتر قانونی بوده و یا دفاتر خود را در تفویض سازمان قرار ندهد در این صورت حق بیمه قرارداد مطابق با تصویب نامه مورخ 24/1/1370 محاسبه و برسی میشود . در این وضعیت اگر پیمانکار یا واگذارنده کار برای کارکنان مشغول به کار در کارگاه تولیدی، صنعتی و فنی خود در زمان اعمال قرارداد یا عهدنامه حق بیمه های پرداخت نموده باشد لذا بابت قرارداد از حق بیمه محاسبه شده کسر انجام میشود و مانده مطالبه وصول میشود، در نهایت مفاصا حساب قرارداد صادر میگردد.
2- بیمه اشخاص حقیقی
2-1 چنانچه پیمانکار یا واگذارنده کار صاحب کارگاه تولیدی، صنعتی و فنی ( کارگاه هایی که پابرجا هستند و دارای مجوز فعالیت از مراجع مربوطه می باشند ) و در دوره اعمال قرارداد در نمایندگی سازمان لیست بیمه کارگران شاغل در کارگاه را ارسال و دارای پرونده مطالباتی بوده و یا از طریق سازمان از کارگاه بازرسی انجام شده باشد در این صورت اگر کارگاه وی مطابق محتویات پرونده مطالباتی ارائه داده شده فاقد هر گونه بدهی بوده باشد و یا اگر داشته آنرا پرداخت نماید مفاصا حساب قرارداد آنها صادر میگردد.
2-2 در حالاتی که پیمانکار یا واگذارنده کار فاقد بازرسی و ارسال لیست در دوره اجرای قرارداد بوده باشد و یا فاقد پرونده مطالباتی در شعبه سازمان باشد حق بیمه قراراد آن مطابق مصوبه مورخ 24/1/1370 محاسبه و وصول و سپس مفاصا حساب صادر میگردد.
ملاحضات: کارگاههایی که انحصاراً برای انجام کار درباره پیمانکار برقرار میشود در دسته کارگاه تولیدی صنعتی و فنی محسوب نمی شود.