اگر به تعریف علم اقتصاد بسنده
کنیم باید بورس را بازاری دانست که در آن به خرید و فروش کالا، اوراق
بهادار پرداخته و قیمت گذاری نیز صورت می گیرد. این علم معتقد است که بورس
در یک طبقه بندی به بورس کالا و اوراق بهادار اطلاق می گردد.
در زبان فرانسوی بورس به معنای کیف پول بوده و از این رو بورس را به این
نام نهادند که قرن پانزدهم در شهر بروژ کشور بلژیک در مقابل خانه مردی به
نام واندر بورس داد و ستد اوراق بهادار و کالا انجام می گرفت و در این میان
بعدها به مکان هایی که داد و ستد کالا و اوراق بهادار در آن انجام می
گرفت، بورس می نامیدند.
اگر بخواهیم به تفاوت بازار بورس
با دیگر بازارها اشاره کنیم باید بیان کرد در این بازار به جای کالاهای
فیزیکی و دیگر، سهام و اوراق قرضه داد و ستد می شود. بنابراین در هر دو
بازار چیزی داد و ستد می گردد اما موضوع مورد داد و ستد متفاوت بوده و
یکسان نیست. این بازار شامل قوانینی شده که جهت جلوگیری از بی نظمی و رعایت
حقوق طرفین باید رعایت گردد. در جامعه امروز بازارهای بورس و اوراق بهادار
مرکز سرمایه‌گذاری و صورت گرفتن معاملات در زمینه بورس کالا و اوراق
بهادار می باشد.
نخستین بار در سال ۱۴۶۰ بود که مرکز بورس در انورس بلژیک ایجاد شد.
اگرچه در سال ۱۴۶۰ شاهد ایجاد اولین مرکز بورس بودیم اما رسمیت آن با
انتشار سهام سهام کمپانی هند شرقی هلند در اوایل قرن هفدهم که سال ۱۶۰۲
بوده، در بورس آمستردام هلند ایجاد شده است. این نکته نیز حائز اهمیت بوده
که کمپانی هند شرقی در دسته نخستین شرکت های سهاهمی محسوب نمی شود. نخستین
شرکت سهامی که ایجاد شد ماسکوی روسیه بوده و به سال ۱۵۵۳ برمی گردد.
بنابراین بورس را بازاری دانست که در آن به خرید و فروش کالا، اوراق بهادار
پرداخته و قیمت گذاری نیز صورت می گیرد. اگرچه نخستین بار بورس در سال
۱۴۶۰ شکل گرفت اما در ایران سال ۱۳۴۶ این بازار شکل گرفت و در آن شرکت های
خصوصی و دولتی براساس قانون مخصوصی سهام خود را خرید و فروش می کنند و به
نوعی باید آن را مکانی جهت جمع آوری نقدینگی بخش خصوصی جهت صورت گرفتن
پروژه های بزرگ به شمار آورد. همچنین یک مرجعی جهت سرمایه گذاری وجوه مازاد
در شرکت های دولتی یا خصوصی دانست.
نام بورس برگرفته از فردی به نام واندر بورس بوده
که در مقابل خانه آن مرکزی جهت داد و ستد کالا و اوراق بهادار وجود داشت.
این خانه در بروژ کشور بلژیک بوده بنابراین باید نام بورس را برگرفته از
این نام بدانیم. البته کتاب های مختلفی در زمینه تاریخچه بورس نوشته شده که
با مطالعه آن می تواند اطلاعات فراوانی در زمینه بورس کسب کرد و اطلاعات
جامعی به دست آورد. اما به شکل اختصاری نام این مرکز داد و ستد برگرفته از
نام همین فرد است. به نوعی باید بورس را از کشور بلژیک دانست که خواستگاه و
تاریخ این موضوع اقتصادی بوده و بسیار موردتوجه همگان قرار گرفته است.
با بورس در توضیحات اول این مقاله آشنایی پیدا کردیم و در ادامه می خواهیم اطلاعات بیشتری درباره بورس
کسب کنیم. بورس تاثیر مستقیمی روی اقتصاد دارد و به نوعی رونق اقتصادی در
بورس تاثیر می‌گذارد که نقش مهمی را ایفا می کند.
بورس با جذب و راه اندازی سرمایه های راکد به افزایش حجم سرمایه گذاری
در جامعه می پردازد و رونقی را رقم می زند. بورس به نوعی بین تقاضاکننده و
عرضه کننده سرمایه ارتباطی برقرار می کند و آنها را به یکدیگر نزدیک خواهد
کرد. گذشته از آن با ارزش گذاری سهام و اوراق بهادار نوسان بالا قیمت را
کاهش خواهد داد.
بورس با تشویق مردم به پس انداز موجب می شود تا با پس انداز آنها موجب
به حرکت درآوردن اقتصاد شده و به نوعی رونقی را رقم خواهد زد. همچنین بورس
سرمایه کافی جهت انجام گرفتن پروژه های بزرگ دولتی و خصوصی را فراهم می
آورد.
همانطور که پیشتر گفته شد، بورس واسطه
ای بین تقاضا کننده و عرضه کننده سهام است از این رو تقاضا کننده می تواند
از بین مردم عادی باشد و نیازی نیست تا این افراد در دسته مردمان خاص قرار
گیرند. در بورس هر شخص حقیقی یا حقوقی می تواند کارگزار معاملاتی داشته
باشد و کارگزار یک رابط بین معامله کننده و بازار بورس محسوب می شود.
براساس آمار شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، تعداد
افراد دریافت کننده کد معاملاتی بیش از ۸ میلیون نفر بوده که رقم بزرگ و
قابل توجهی محسوب می شود.
افراد یا همان انسان های عادی نیز می توانند در بورس به خرید سهام
بپردازند و انجام این کار تنها توسط افراد خاصی انجام نمی گیرد. انجام
معاملات آنلاین، دنبال کردن اطلاعات لازم و قیمت ها و تحلیل سهام با
اینترنت، از جمله روش های تشویق بیشتر افراد عادی جهت حضور در بورس است.
گذشته از سرمایه گذاری مستقیم
می توان به شکل غیرمستقیم بوسیله صندوقهای مشترک سرمایه گذاری
یا قراردادهای سبدگردانی خرید و فروش سهام غیرمستقیمی داشت. اگر بخواهیم
اشاره به بازارهای مختلف بورس داشته باشید باید به موارد زیر اشاره کرد.
- بازار بورس نیویورک
- نزدک
- فرابورس
- بورس اوراق بهادار تهران
بورس یکی از جمله راه های
سرمایه گذاری عمده توسط افراد بوده که جهت کسب سرمایه لازم از این طریق به
سود لازم دست پیدا می کنند. بورس یکی از مراکزی بوده که هر اتفاقی در
اقتصاد رخ دهد روی آن تاثیر مستقیمی دارد از این رو یک مرکز مهم در اقتصاد
به شمار می رود.
شرکت های مختلفی در این مرکز به فروش سهام خود می پردازند تا تمامی
افرادی که تمایل به خرید سهام این دسته از کمپانی ها داشته با خرید سهم
بودجه مالی را برای شرکت ها فراهم آورند. به نوعی هر شرکتی در بورس حضور
داشته و با فروش سهم خود به برخی افراد نیاز مالی
را تامین می کند تا در اقتصاد حضور فعالی داشته و با ادامه دادن راه رونق
اقتصادی را برای خود و کشور رقم زند. همانطور که می دانید هر شرکتی هنگام
فروش سهام آن به فروش می رسد و به افرادی که تمایل به خرید سهم دارند،
انتقال پیدا خواهد کرد.